Heeft het basisinkomen toekomst?
De vacaturesite Vacatures.nl heeft onderzoek gedaan naar de belangrijkste voor- en tegenargumenten in de discussie over het basisinkomen. Dat is een onvoorwaardelijke uitkering die de overheid aan alle burgers geeft. Een aantal Nederlandse gemeenten wil meewerken aan een proef met het basisinkomen.
Voorstanders
De voorstanders van het basisinkomen verwijzen vooral naar succesvolle experimenten in Canada en de VS. Hierbij verbeteren schoolprestaties, neemt het aantal ziekenhuisopnames af en is de daling van de arbeidsparticipatie beperkt. Daarnaast bevordert het basisinkomen ondernemerschap. De risico’s zijn immers kleiner en de drempel om een baan op te geven, is lager. Ook worden mensen die in de huidige situatie een uitkering zouden krijgen, niet langer ontmoedigd om te werken doordat ze niet het risico lopen in inkomen achteruit te gaan (geen armoedeval). Verder is de toenemende automatisering een reden voor (experimenten met) het basisinkomen. Steeds meer beroepen komen namelijk door die automatisering in gevaar.
Tegenargumenten
Het belangrijkste tegenargument zijn de kosten voor een basisinkomen. Berekeningen daarvan verschillen wat, maar het verwachte tekort ligt tussen de 30 en 40 miljard euro. De enige manier om dit te kunnen betalen, lijkt een nog hogere belasting voor de hogere inkomens. Tegenstanders vrezen ook dat een basisinkomen de prikkel wegneemt om een opleiding te volgen. Verder zijn er ideologische bezwaren. Premier Rutte vindt het bijvoorbeeld geen taak van de overheid om te zorgen voor een inkomen voor alle burgers. Daarnaast is er nog de principiële vraag hoe rechtvaardig het is als iedereen hetzelfde bedrag ontvangt. De één kan, bijvoorbeeld door een handicap, veel meer geld nodig hebben om een bepaalde levensstandaard te bereiken dan de ander.
Proef in Nederland
Inmiddels hebben 47 Nederlandse gemeenten belangstelling getoond voor een proef met het basisinkomen. In de meeste gevallen betreft het alleen mensen die op dit moment een bijstandsuitkering krijgen. Voor een definitieve afweging over het basisinkomen zal er op grotere schaal geëxperimenteerd moeten worden.
Bron: Vacatures.nl