Mogelijkheden om meer pensioen op te bouwen
De plannen van Rutte II en de slechte vermogenspositie van pensioenfondsen betekenen minder pensioen voor veel mensen. Wat zijn nu je mogelijkheden om individueel extra pensioen op te bouwen?
Lijfrente opbouwen
Lijfrente is de bekendste manier om zelf voor extra pensioen te zorgen. Dit kan via banksparen (lijfrenterekening) of met een lijfrenteverzekering. Onder voorwaarden geldt hierbij belastingaftrek.
Banksparen betekent het opbouwen van lijfrente met een geblokkeerde spaarrekening (lijfrentespaarrekening) of een geblokkeerde beleggingsrekening (lijfrentebeleggingsrecht). Bij de spaarrekening is sprake van een relatief aantrekkelijke spaarrente. Het vermogen op de lijfrentespaarrekening valt onder het depositogarantiestelsel (de rekeninghouder krijgt tot 100.000 euro spaargeld terug als de bank ‘omvalt’). Dit geldt niet voor de beleggingsrekening.
De ‘traditionele’ manier om lijfrente op te bouwen, is met een lijfrenteverzekering. Hierbij betaal je premies of een eenmalige koopsom aan een verzekeraar voor een lijfrente-uitkering vanaf een met de verzekeraar afgesproken pensioendatum. Het voordeel is dat zo’n verzekering uitkeert tot het overlijden. De uitkering bij banksparen stopt als je bankrekening leeg is. De bijkomende kosten van de lijfrenteverzekering zijn echter hoger dan bij banksparen.
Voor banksparen en de lijfrenteverzekering gelden dezelfde belastingvoordelen. Een ‘bankspaarder’ mag de bedragen die hij stort net als de premies bij een lijfrentepolis tot een bepaald bedrag aftrekken van het inkomen in box 1 bij een aantoonbaar pensioentekort. Ook valt het opgebouwde lijfrentekapitaal niet onder de vermogensrendementsheffing (box 3). Over de lijfrente-uitkering moet de bankspaarder of de lijfrenteverzekerde wel belasting betalen.
De belastingaftrek voor lijfrente is per 1 januari 2014 beperkt. Dat betekent dat het minder aantrekkelijk is geworden om pensioen op deze manier op te bouwen.
Eigen pensioenpotje
Individueel meer pensioen opbouwen, kan ook door zelf te sparen of te beleggen. Sparen levert de laatste jaren echter weinig op en beleggen blijft een risicovolle tak van sport. Een combinatie van sparen en gespreid beleggen is daarom momenteel de beste manier om een eigen ‘pensioenpotje’ op te bouwen. Gespreid beleggen betekent een mix van verschillende soorten beleggingen, zoals obligaties en meer en minder risicovolle aandelen. Deze mix kent een goede verdeling over verschillende bedrijven en landen. Voordat je zelf gaat beleggen doe je er verstandig aan om eerst een professioneel beleggingsadvies te vragen.
Een voordeel van een eigen spaar- of beleggingspot is dat deze niet zoveel extra kosten met zich meebrengt als een lijfrenteverzekering of in mindere mate banksparen. Ook gelden geen fiscale voorwaarden. Een nadeel is dat je geen recht hebt op belastingaftrek. Daarnaast moet je over het gespaarde vermogen vermogensbelasting betalen. Verder zijn er natuurlijk de individuele beleggingsrisico’s bij zelf beleggen. Bij collectief beleggen bij bijvoorbeeld een pensioenfonds zijn die risico’s verdeeld over een grote groep. Een individuele belegger draagt alle beleggingsrisico’s zelf. Ook moet je bij zelf beleggen of sparen voor je pensioen rekening houden met de inflatie die je nog van het (verwachte) rendement af moet trekken.
Combinatie
Een goede optie voor individuele pensioenopbouw is een combinatie van banksparen en een goed gespreide beleggingsportefeuille. Dit betekent zowel een redelijke spaarrente met fiscale aftrek als een behoorlijke kans op een mooi beleggingsrendement.
Overwaarde verzilveren
Tot slot is het aflossen op het eigen huis een manier om een extra appeltje voor de dorst voor het pensioen op te bouwen. Aflossen is in feite het stoppen van vermogen in de eigen woning. Dit vermogen kan je meenemen naar een volgende koopwoning. Als je met pensioen gaat, kan je de overwaarde op het huis verzilveren door het huis te verkopen of met een hypotheek voor de overwaarde.
Helaas is dit nog een optie met veel haken en ogen. Verkopen is lastig in de huidige woningmarkt. Het duurt vaak lang voordat de woning verkocht is en het is maar afwachten wat de koper uiteindelijk betaalt. Daarnaast ga je van de koopwoning naar een huurwoning en het geld dat je dan maandelijks betaalt, ben je ook helemaal kwijt. Daarbij wordt huren ook steeds duurder, dus het is niet zo’n aantrekkelijk alternatief.
Verder is de rente van een hypotheek niet aftrekbaar als de hypotheek zoals in dit geval niet gebruikt wordt voor de woning zelf, maar voor de oude dag. Daarnaast verleent niet iedere bank je zomaar een hypotheek om je pensioen mee te bekostigen en heeft zo’n hypotheek bijkomende kosten en vaak ongunstige voorwaarden.