Coronacrisis zorgt voor zeer zware omzetdaling mkb

Het Nederlandse midden- en kleinbedrijf (mkb) wordt volgens onderzoeksbureau Panteia zeer hard geraakt door de coronacrisis. Bijna twee derde van de mkb’ers verwacht een omzetdaling in de maanden maart en april. Veel ondernemers zien hun omzet zelfs dramatisch teruglopen tot (bijna) nul. Ondernemers nemen allerlei maatregelen om het hoofd boven water te houden. Daarnaast doen ze ook in grote mate een beroep op overheidshulp.

Panteia deed in de periode van 6 tot en met 15 april een groot online-onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis in nagenoeg alle mkb-branches. Tot nu toe werkten ruim 7000 ondernemers mee aan het onderzoek. Dit aantal loopt nog verder op. De resultaten van het onderzoek stemmen somber.

Grote omzetdaling mkb maart en april

De meeste ondervraagde ondernemers zien in maart hun omzet dalen (66%). Zo’n 11% van de ondernemers constateert dat de daling zich beperkt tot 25% of minder. Bij 16% daalt de omzet 25 tot 50% en bij 9% daalt deze 50-75%. Zo’n 30% meldt dat de omzet 75 tot 100% lager uitvalt dan in maart 2019. Voor de maand april zijn de verwachtingen zelfs nog iets negatiever.

Veel beroep op steunmaatregelen overheid

Ongeveer 70% van de ondernemers (zzp’ers uitgesloten) maakt gebruik van steunmaatregelen van de overheid of denkt dat te gaan doen. Ze doen het meeste een beroep op uitgestelde belastingbetaling en de NOW-regeling (overbrugging voor werkbehoud). Beiden worden aangevraagd door ongeveer 40% van de ondernemingen. Ruim 25% maakt gebruik van de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19). Ruim 12% doet een beroep op de Tozo (tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers) en/of de verruiming van de Bbz-regelingen. Voor genoemde regelingen geldt dat niet alle ondernemingen er aanspraak op kunnen maken. Het gebruik binnen de beoogde doelgroepen ligt dus procentueel nog hoger.

Kostenbesparing door ondernemers

Twee derde van de ondernemers (geen zzp’ers) zegt dat ze zelf ook maatregelen nemen om kosten te besparen. Iets meer dan een derde meldt minder grondstoffen en/of dienstverlening in te kopen. Bijna 40% zegt minder of niet meer te werken met flexkrachten. Verder heeft 11% extra financiële ruimte geregeld bij de bank en heeft 5% vaste medewerkers ontslagen.

Nog geen contact met de bank

Banken benadrukken dat ze bij deze crisis deel van de oplossing willen zijn. Uit het onderzoek blijkt echter dat meer dan 85% van de ondernemers nog geen contact had met de bank over het effect van de coronacrisis op hun financiële situatie. Grotere ondernemingen hadden vaker contact met de bank. Voor ondernemingen met meer dan 50 werknemers ligt dit percentage iets boven de 50%. Ondernemers die contact hadden met hun bank zijn wisselend tevreden over de behulpzaamheid: 47% is daarover (zeer) tevreden, 25% is (zeer) ontevreden.

Duidelijke verschillen tussen bedrijven

Het onderzoek laat zien dat zzp’ers, kleine mkb-bedrijven en grotere mkb-bedrijven over verschillende middelen beschikken om de crisis te lijf te gaan. Het is bijvoorbeeld logisch dat veel zzp’ers weinig mogelijkheden hebben tot kostenbesparing, zoals het afschalen van flexibele arbeid en/of het ontslaan van medewerkers. Ook komen ze niet in aanmerking voor de meeste overheidssteunmaatregelen. De mkb-ondernemingen met werknemers hebben meer mogelijkheden en gebruiken deze ook meer. Uit het onderzoek blijkt echter ook dat juist de zzp’ers de grootste omzetdaling verwachten (67% in maart, 71% in april). Kleinere mkb-bedrijven schatten 53% in maart in en 60% in april. Voor grote mkb-bedrijven is dit respectievelijk 44% en 50%.

Gevolgen voor sectoren

De impact van de crisis verschilt volgens Panteia per sector. Sectoren die het hardst getroffen worden zijn onder meer:

• de reisbemiddeling (86% omzetdaling)
• de horeca (82%)
• landbouw non-food zoals de sierteelt (76%)
• niet-essentiële gezondheidszorg zoals tandartsen en fysiotherapeuten (70%).

Sectoren die omzetverliezen voor april rapporteren, maar wat minder last hebben van de coronacrisis zijn onder andere:

• financiële instellingen (omzetdaling van 31%)
• de bouw (20%)
• accountants en advocaten (30%).

Deze infographic vat de onderzoeksresultaten samen.

Bron: Panteia